در فرهنگ اسلام نیز به مناسبتهاى مختلف این كلمه مورد توجّه قرار گرفته است (چه در مسائل و احكام فقهى و چه در مباحث اخلاقى و مطالب عرفانى و مبانى اعتقادى) بنحوى كه مىتوان ادّعاء نمود یك نوع رابطه تكوینى و تشریعى براى این مفهوم در فرهنگ اسلامى وجود دارد، و این رابطه و نسبت را در جاى جاى هر دو عرصه تكوین و تشریع مىتوان جستجو نمود. و به تعبیر دیگر: حقیقت و عینیّت خارجى همین مفهوم است كه در نزول به عالم كثرت و تربیت به صورت یك سلسله احكام و قوانین تكلیفى و یا سلوك و تربیت نفسانى از ناحیه شارع مقدّس ابراز گردیده است.
در خلقت آدم أبوالبشر این مسأله مبیّن جهات استكمالى و فعلیّت مقام خلیفة اللهى او شده است؛ چنانچه در كتاب إحیاء العلوم» از رسول خدا صلّى الله علیه و آله و سلم روایت مىكند كه:
إنّ اللهَ خَمَّرَ طینَة آدمَ بِیَدهِ أربعینَ صَباحًا. [1]
و یا به روایت مرصاد العباد»: خَمَّرتُ طینةآدمَ بِیَدى أربعینَ صَباحًا. [2]
خداى متعال طینت و سرشت و ذات انسان را در مدّت چهل روز بپرداخت.»
در كتاب عوارف المعارف» چنین گوید:
فَمِن التُّرابِ كَوَّنهُ و أربعینَ صَباحًا خَمَّرَ طینتَهُ لِیَبعُدَ بِالتَّخمیرِ أربعینَ
__________________________________________________
[1]- إحیاء علوم الدّین، ج 4، ص 277
[2]- مرصاد العباد، ص 65 و 211
اربعین، ص: 29
صَباحًا بِأربعینَ حِجابًا مِن الحَضرَة الإلهیّة، كلُّ حجابٍ هو مَعنىً مودَعٌ فیه، یَصلَحُ بِه لِعِمارَة الدُّنیا و یَتعَوَّقُ بِهعَن الحَضرةالإلهیّة و مَواطِنِ القُربِ. [1]
پس خداى متعال انسان را از خاك بیافرید و ذات و حقیقت او را در مدّت چهل روز بیاراست؛ تا بدین جهت در مدّت چهل روز چهل حجاب از مراتب اسماءو صفات خود را در وجود او متحقّق گرداند، و بدین واسطه حائز مراتب وحدت در عین كثرت گردد، و جامع بین دو نقطه احدیّت و واحدیّت شود. و در عین قرب و انمحاء و فناء در ذات بحت و صرف حضرت احدیّت، به كثرت اجتماع آثار و صفات حضرت ربّ الارباب متّصف گردد. و بواسطه آن، توطّن و ورود او در دنیاى مادّه توجیه پذیرد. و در عین ربط و انتساب به حضرت الهیّه حفظ مراتب كثرت و فعلیّت در او محقّق شود.»
__________________________________________________
[1]- عوارف المعارف (ملحق إحیاء علوم الدّین) ج 5، ص 122
,ص ,كثرت ,چهل ,كه ,حضرت , ,را در ,أربعینَ صَباحًا ,در مدّت ,مدّت چهل
درباره این سایت