بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدُ للّه ربّ العالَمین
و الصّلوة على أشرفِ رسله و خاتم سُفرائه محمّد و آله الغرّ المَیامین
و لعنة الله على أعدائهم أجمعین
مقدمه:
هر مكتبى در محتوى و هویّت خویش تركیبى است از اصول و مبانى علمى و عملى، و نمادهائى كه از آن به شعائر و مظاهر متمایز و متشخّصه آن مكتب تعبیر مىشود.
در لسان العرب» درباره لفظ شعار چنین مىگوید:
و الشِّعارُ: ما وَلىَ شَعَرَ جَسدِ الإنسانِ دونَ ما سِواهُ مِن الثّیابِ، . و الدِّثارُ: الثَّوبُ الّذى فَوقَ الشِّعار. . و فى حدیثِ الأنصار: أنتُم الشِّعارُ و النّاسُ الدِّثار؛ أىْ أنتُم الخاصّة و البِطانَة. [1]
شِعار به كسرِ شین به لباس زیر كه چسبیده و مماسّ با بدن است گفته مىشود؛ بخلاف دِثار كه به لباس رو اطلاق مىشود. و در حدیث چنین آمده است: شما اى جماعت انصار شِعار هستید و سایر مردم
__________________________________________________
[1]- لسان العرب، ج 4، ص 412
اربعین، ص: 14
دِثار؛ یعنى شما جماعت انصار از زمره اصحاب خاصّ و سِرّ مىباشید.»
. و الشِّعار: العلامة فى الحَربِ و غیرِها. و شِعارُ العَساكِر: أن یَسِموا لَها علامة یَنصِبونَها لِیَعرفَ الرَّجُل بها رُفْقَتَه.
. و شِعارُ القومِ: علامتُهم فى السَّفر . و الشِّعار: العلامة. [1]
. و شِعارُ الحَجّ: مَناسكُه و علاماتُه و آثارُه و أعمالُه، جَمعُ شَعیرَة، و كلُّ ما جُعِل عَلَمًا لِطاعة اللهِ عَزّوجلَّ كالوقوفِ و الطّوافِ و السّعىِ و الرَّمْىِ و الذّبحِ و غیرِ ذلك؛ و منهُ الحدیث: أنّ جَبرئیلَ أتَى النّبىَّ، صلّى الله علیه (و آله) و سلّم، فقالَ: مُرْ امّتَكَ أن یَرفَعوا أصواتَهم بالتَّلبیَةفإنّها مِن شَعائرِ الحجّ!
. و قال اَّجّاجُ فى شَعائر اللهِ، یُعنَى بها جمیعُ مُتعبَّداتِ اللهِ الّتى أشعَرَها اللهُ أىْ جَعَلها أعلامًا لَنا، و هى كلُّ ما كانَ مِن مَوقِف أو مَسْعَى أو ذِبحٍ. 2
شعار به علامت در جنگ و غیر آن گفته مىشود. و شعار لشكر علامتى بود كه لشكریان نصب مىكردند تا سربازانِ خودى را از دشمن باز شناسند. و شعار قوم به علامتى گفته مىشود كه آنها با خود در سفر حمل مىكنند (مانند پرچم و غیره). و بطور كلّى شعار بمعناى علامت و نشانه است.
و شعار حجّ عبارتست از مناسك و نشانهها و آثار و مواقف و اعمال خاصّ حجّ كه آنرا از سایر عبادات متمایز مىكند، و آن جمع شعیره است؛ یعنى هر عملى كه به عنوان شاخص اطاعت امر الهى
__________________________________________________
[1]، 2- لسان العرب، ج 4، به ترتیب صفحات: 413، 414
اربعین، ص: 15
قرار گرفته است، اعمّ از وقوف به عرفات و مشعر و طواف و سعى و رمى و ذبح و نظائر آن.
و از این باب است روایتى كه وارد است كه جبرئیل خدمت رسول خدا صلّى الله علیه و آله و سلّم رسید و عرض كرد: به امّت خود امر كن كه صداهاى خود را به تلبیه بلند كنند، زیرا تلبیه از جمله شعائر حجّ است!
و زجّاج نیز همین معنى را در مورد مناسك و شعائر حجّ قصد نموده است.»
,كه ,شعار ,حجّ ,فى ,الله , ,و آله ,و شعار ,و شِعارُ ,ج 4،
درباره این سایت